Bu yazımızda Epson DX serisi baskı kafalarının uzun ömürlü kullanımı konusunda sizleri bilgilendireceğiz. Bu yazılar ile birçok doğru bilinen yanlışları düzeltmek ve makinelerin sağlıklı olarak çalışmasını sağlamak istiyoruz.
İşin en temelinden başlayalım:
Epson DX serisi baskı kafaları piezo ateşleme sistemi ile çalışır. Piezo elementi, elektrik akımı altında genleşme gösterir. Baskı kafası içerisindeki piezo’lara bağlı membran, piezoların gerilimi ile genleşerek boyaların püskürtülmesini sağlar.
Epson DX serisi, düşük pikolitre imkanı sayesinde çok geniş boya çeşitliliğine sahiptir. Özellikle bilinen ve kullanılan boya türleri eco-solvent, süblimasyon, dye, pigment ve son zamanlarda popüler olan UV boyalardır.
Her makine üreticisi kullandığı boya ve üretim kapasitesini baz alarak baskı kafasını tercihini yapar. Günümüzde Epson DX serisinin en çok kullanılan modelleri DX4, DX5 ve DX7 kafalardır.
Ülkemizde reklam ve transfer tekstil baskı sektöründe, ister Avrupa ister Uzakdoğu markaları olsun birçok Eco-Solvent dijital baskı makinelerinde muhakkak bir Epson DX serisi baskı kafasına sahip makineyle karşılaşılmaktadır. Bu kadar yoğun kullanmamıza rağmen, maalesef en kötü kullanım ve en yüksek kafa tüketimi ile Türkiye olarak lider durumdayız.
Şimdi bu soruna birlikte farklı açılardan bakarak çözümü konusunda neler yapabileceğimizi gözden geçirelim.
Makinelerin çalışma prensibinin makine baskı kafasının ömrü üzerinde etkisi
Genellikle makine üreticilerin tamamına yakını baskı kafasının operasyonel temizliği için makinelerinin yazılımları içerisine otomatik temizliği sistemsel olarak eklemişlerdir. Bu sayede kullanıcının inisiyatifi dışında, makine, cap istasyonunu kullanarak baskı kafasındaki nozzle’ların temizliğini otomatik olarak gerçekleştirmektedir. Bu temizlik esnasında da minimum boya tüketimi sağlandığı için cap istasyonlu sistemler atık yönetiminde tercih sebebidir.
Cap istasyonlarının esas görev ve avantajları nedir diye sorgulayacak olursak;
- Baskı kafalarının baskı yapılmadığı zamanlarda kapatılarak ortam ve şartlara bağlı olarak (ısı, nem ve toz gibi) zarar görmesini minimuma indirir. Su ve solvent bazlı boyalarda taşıyıcılarının uçarak nozzle’ların kurumasını engeller.
- Otomatik temizleme sayesinde pompa ile kapattıkları alan içerisinde vakum ile tıkalı nozzle’lardan boya çekerek wave form diyagramı içerisinde nozzle ağızlarında “menisküs eğrisi” olarak tabir edilen püskürtme hazırlığını sağlar.
- İstasyonda bulunan wiper, yani “silgi” ile yüzeyinde bulunan atık boyalar temizlenerek ateşleme sırasında nozzle’lardan püskürtülecek boya parçacıklarının yüzeyde kalabilecek atık bir boyaya takılarak “boya kesmesi” diye tabir edilen sorunlardan birinin oluşmasını engeller.
- Cap istasyonunda bulunan pompalar sayesinde sürekli ve stabil emiş basıncı altında minimum atık oluşacak şekilde tıkalı nozzle’lara boya getirilir ve nozzle’lar ateşleme için hazır hale gelir.
Bu sistemin mükemmel çalışması için düzenli olarak temizliğinin ve bakımının yapılması gerekir. Bu temizlik ve bakım iki kademelidir:
- Günlük temizlik ve bakım:
Aslında günlük temizlik tabiri daha uygun olacaktır. Birçok makinen menüsünden sistemsel olarak günlük bakım için makinenizin cap istasyonuna ulaşılabilirsiniz; “Carriage” olarak tabir ettiğimiz baskı kafalarını taşıyan üniteyi cap istasyonları üzerinden açığa alarak temizlik yapmanız mümkündür. Bu temizliğin kullanılan boya grubuna uygun olması gerekir, ki bunun altını önemle çiziyorum, çünkü bu sorunla çok kez karşılaştım.
Eco-solvent boyayı Eco-Solvent solüsyonla, süblimasyon boyayı süblimasyon solüsyonuyla ve UV boyayı UV solüsyonuyla temizleyiniz. Bu ürün grupları arasında yaşanacakherhangi bir karışıklık, özellikle kristalleşme denilen boya pigmentlerinde ve baskı kafası film yapışkanlarında bozulmalara neden olarak nihayetinde kafa değişimine yol açabilir. Bu konuya dikkat ediniz. Temizlik esnasında da muhakkak toz bırakmayacak özel temizlik çubuklarını kullanınız.
Cap, baskı esnasında carriage baskı alanı içerisinde sürekli gidip geldiği için kauçuk baskıyı sağlayan yüzeylerde biriken boya atıkları ve bu atıklara yapışan toz zerreleri temizlik çubuğu üzerine temizleme solüsyonu damlatılarak ıslatılır. Temizleme çubuğu cap içerisine temas ettirilmeden cap’in kauçuk baskı dış yüzeyleri itina ile silinir.
Otomatik temizlik esnasında atık boyaların üzerinde kaldığı ve üzerine ortam tozunun yapıştığı wiper (silgi) da temizleme çubuğu ile temizlenir.
Son olarak da baskı kafasının ve carriage etrafında özellikle silginin temizlik sonrası fırlattığı atıklar da temizleme çubuğu ile silinir. Bu temizlik esnasında baskı kafasının nozzle’larının bulunduğu yüzeye temas ettirilmemesi ve temizlik sürecinin kısa ve hızlı bir operasyonla bitirilmesi oldukça önem arz eder.
Rutin olarak bu temizliğin akşamları baskı sonrası günlük olarak yapılması önemlidir.
Farkındaysanız aslında size düzenli bir günlük bakımı anlattım ve bunun sürekli olarak yapılmasını istedim. Diyeceksiniz ki 1 haftalık çalışma periyodunda bu temizliği yapınca geriye ne temizleyeceğiz? Bu noktada da haftalık bakım adını verdiğimiz koruyucu bakım devreye giriyor.
- Haftalık veya koruyucu bakım
İşte haftalık bakımda da yukarıda temizlik veya bakım esnasında yapmadığımız baskı kafası nozzle yüzeyinin ve cap içi atık yollarının temizliği yapılıyor. Birçok modelde bu temizlik ve bakım metodu artık manuel değil otomatik olarak tek bir tuşa dokunarak gerçekleştiriliyor. Bazı makinelerde de manuel pompalar kilitlenerek yapılıyor.
Cap içine temizlik solüsyonu doldurularak cap içerisindeki boya ve toz atıkları çözülür ve atık hortumlarından geçirilerek atıkların çözülmesi sağlanır. Cap içi temizlendikten sonra caplerin içine temizlik sıvısı doldurulup; baskı kafası üzerine kapatılıp bekletilir. Bu işleme “NozzleWash” da denilmektedir. Bu şekilde kafa altları duşlanarak kafa altındaki ve nozzle deliklerinin kenarlarındaki atıkların çözülmesi sağlanır.
Haftalık olarak yapılan bu bakım, özellikle nozzle’larda çaprazlık ile başlayan tıkanma sürecinde, operatör tarafından nozzle testlerinde yapılan çapraz atışların tespit edilmesine müteakip yapılmalıdır. Bazı durumlarda bu operasyon gün içerisinde birkaç defa tekrarlanmalıdır.
Aslında günde 5 dakika ile işletmenizde baskı makinenizin düzenli olarak çalışmasını sağlamak bu kadar basit…
Kaliteli baskılar ve uzun ömürlü üretim için baskı makinelerinizin temizliği ve bakımına özen gösteriniz.